سکته قلبی

تعریف بیماری                                  

سکته قلبی یا انفارکتوس میوکارد عبارت است از صدمه به  قسمتی از عضله قلب، کهبعلت انسداد در رگهای کرونری (رگهای تغذیه کننده عضله قلب )و از بین رفتن جریان خوندر آن قسمت اتفاق می افتد.

انسداد  رگ های کرونری، جریان خون و اکسیژن رسانی به عضلهقلبی را مختل می کند، که سبب مرگ سلولهای قلبی در آن ناحیه می شود. ماهیچه قلبی آسیبدیده توانایی خود را برای انقباض از دست می دهد و عضله قلبی باقیمانده برای جبرانمنطقه آسیب دیده وارد عمل خواهد شد. گاهی ،استرس شدید و ناگهانی می تواند یک حمله قلبیرا شروع کند.

علائم سکتهقلبی:

برخی از شایع ترین علائم سکته قلبی عبارتند از :
دردپشت جناق سینه (استخوان وسط سینه) یک علامت عمدۀ حملۀ قلبی است كه ممکن است دودقيقه يا بيشتر طول بكشد ولی در بسیاری افراد ،بخصوص در افراد مسن و بیماران دیابتیدرد ممکن است ناچیز باشد یا حتی اصلاً وجود نداشته باشد.

 اغلب درد از ناحیه سینهبه بازوها یا شانه، گردن، فک، شکم یا پشت انتشار می یابد. گاهی اوقات درد تنها در یکیاز این نواحی احساس می شود . درد ممکن است شدید و زیاد یا خفیف و نامشخص باشد. دردبه صورتهای زیر احساس می شود:

1-        فشار و سنگینی در قفسه سینه و احساس درد شدیدی که با نیتروگلیسرین تسکین نمی یابد.

2-        درد شدید در دست چپ

3-        تهوع ، استفراغ يا تعريق سرد مي تواند با درد همراه باشد

4-        احساس خفگی ، اضطراب، تنگی نفس و غش کردن

عوامل خطر سکته قلبی

مهمترین عومل خطر سکته قلبیعبارتنداز:

1-     مصرف سیگار و الکل

2-      پر فشار خون و قند خون بالا

3-     رژیم غذایی نامناسب

4-     چربی خون بالا

5-     سن بالای 45 سال برای آقایان و 55 سال برای خانم ها

6-    سابقه خانوادگی (ارث)

7-      اضافه وزن  و کم تحرکی

8-     استرس

9-    بیماری های مزمن

روش های تشخیصی

1. علایم بالینی
2. نوار قلب
3. اکوکاردیوگرام
4. آزمایش خون
5. آنژیوگرافی و...

درمان:

1-   درمان دارویی

2-  اکسیژن درمانی

3- اقدامات جراحی (آنژیوپلاستی، جراحی قلب باز و...)

4-  اصلاح شیوه زندگی

مراقبت های پس از ترخیص

• در ابتدا از مصرف غذاهای خیلی گرم و سرد خودداری کنید. معمولا وعده های غذایی با حجم کم در دفعات متعدد بهتر تحمل می شود.
• استفاده از رژيم ‌هاي غذايي كم نمك و سرشار از لبنیات کم چرب و سبزيجات و میوه
• اجتناب از مصرف غذاهای پر چرب و  سرخ شده و روغن با کلسترول بالا
• اجتناب از مصرف غذاهای آماده و موادی مانند سوسيس و كالباس و نوشابه‌هاي گازدار تا حد امکان
• دوری از اضطراب، استرس و عصبانیت
•   پس از ترخیص، می توانید فعالیت هایتان را به تدریج و به آهستگی از سر بگیرید.

انجام فعالیت های بدنی باید حتماً با مشورت پزشک و با توجه به وضعیت بیماری قلبی شما باشد.

• انجام ورزش و فعالیت بدنی به صورت قدم زدن و پیاده روی روی سطح صاف در خانه یا در هوای آزاد و پارک حداقل به مدت 30 دقیقه و 3-4 بار در هفته برای شما ضروری است.

•       می توانید فعالیتهای جنسی خود را از سر بگیرید. (که معمولا بسته به شرایط بیمار ۴-۸ هفته بعد از ترخیص می باشد).

•       از انجام فعالیتهای سنگین که فشار زیادی به قلب وارد می کنند مثل : زورزدن هنگام اجابت مزاج، کشیدن یا بلند کردن اجسام سنگین خودداری شود.

•       بسته به شدت بیماری تا ۲-۳ هفته از رانندگی اجتناب کنید، زیرا رانندگی باعث استرس و سفتی عضلات می شود. پس ازآن می توانید رانندگی را در زمانهای کوتاه شروع کنید.

•       اوایل شروع فعالیت کاری سعی کنیم مدت زمان کار خود را کوتاه کنید.

•       هنگام ایجاد درد در قفسه سینه، فعالیتهای خود را فورا متوقف کرده و بنشینید یا در بستر استراحت کرده،  سر را بالاتر قرار داده و تنفس عمیق و آرام انجام دهید و داروی نیتروگلیسیرین زیر زبانی را مصرف نماید و تا رفع کامل درد استراحت کند.

•        هر ۵دقیقه یک قرص استفاده کنید و اگر پس از ۳بار مصرف قرص، درد قلبی بر طرف نشد و بیش از 15 دقیقه ادامه داشت به نزدیکترین مرکز اورژانس مراجعه کنید.

علایم هشدار دهنده و پیگیری:

•       کاهش تحمل فعالیت

•       تنگی نفس بخصوص در هنگام فعالیت

•       سردرد شدید و گیجی

•       کاهش یا افزایش فشار خون

•       عوارض جانبی داروهای مهممثل خونریزی

•       مراجعه دوره ای به آزمایشگاه جهت کنترل الکترولیتها ی خون

منبع: غفاری، ف و فتوکیان، ز. آموزش به بیمار و خانواده، بشری، 1388، چاپ اول

مشاور علمی: خانم دکتر ناهید زمانی ( متخصص قلب و عروق)